به گزارش تحریریه؛ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر خود با جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی کشور، بر توجه ویژه به دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ تاکید کردند.

مقام معظم رهبری در بخشی از این جلسه متذکر شدند: "ما در این چند سال به صنایع دانش‌بنیان تکیه کردیم؛ بارها و بارها تکرار شده، گفته شده، حمایت شده؛ خب خوب هم بوده، یعنی چند هزار صنعت دانش‌بنیان و بنگاه دانش‌بنیان به وجود آمده، و تلاشهای خوبی در این زمینه انجام گرفته، واحدهای کوچک و متوسّط ایجاد شده؛ آنچه مورد غفلت قرار گرفته این است که ما صنایع بزرگ خودمان را دانش‌بنیان کنیم. صنعت نفت [باید] دانش‌بنیان بشود. ما در زمینه‌ صنعت نفت دچار عقب‌ماندگی فنّاوری هستیم. برخی از کشورهای منطقه از لحاظ نوع استخراج نفت و فنّاوری‌ای که در این جور جاها به کار میرود از ما خیلی جلوترند؛ ما در این زمینه عقب‌ماندگی داریم."

حضور و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در کنار صنایع بزرگ با هدف کاربردی کردن تولیدات و افزایش بهره‌وری، یک ضرورت بسیار مهم است؛ اولویت دولت انقلابی بسط و گسترش شرکت‌های دانش‌بنیان با رویکرد تکنولوژی‌محور و اقتصادمحوری باید باشد به گونه‌ای که موجب بهبود شاخص‌ها در حوزه‌های علمی، صنعتی و اقتصادی شود که برای رسیدن به این هدف راهی جز تجاری‌سازی، تکیه بر تولیدات داخلی و دانش‌بنیان شدن تمامی صنایع بزرگ و کوچک وجود ندارد.

این تذکر رهبری برای دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ در حالی است که معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در ماه‌های گذشته مدعی شده بود که شرکت‌های دانش‌بنیان امروز به بلوغی رسیده‌اند که می‌توانند مهم‌ترین نیازهای صنایع بزرگ را تامین کنند! ستاری تاکید کرده بود: یکی از کارهایی که در سال‌های اخیر توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آغاز و به طور جدی حمایت می‌شود، ایجاد امکانات و حمایت از ساخت نخستین بار است، یعنی اگر تجهیزی قرار باشد برای بار نخست در صنعت نفت استفاده شود می‌تواند تا 300 میلیارد تومان مجوز ترک تشریفات دریافت کند.

وی از پذیرش ریسک حضور محصولات دانش‌بنیان در صنایع نفت و گاز گفته بود: این سرخط حمایتی، به توسعه تجهیزات بزرگ و دانش‌بنیان در صنعت نفت کمک کرده است و فرآیندهای ورود خود به این عرصه را آسان‌تر پشت می‌گذارد، آن بخشی که شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به بازار صنعت را به این شکل تسهیل و پشتیبانی می‌کنیم.

اما "محسن خجسته‌مهر" مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران امسال در مراسم گرامیداشت روز ملی پژوهش در شرکت ملی نفت ایران گفت که حدود 60 سال پیش 90 درصد تولید کشور از 7 میدان بزرگ بود و از هر چاه 30 هزار بشکه نفت تولید می‌شد اما برای همان میزان تولید اکنون باید 15 حلقه چاه حفر شود. در شرایط فعلی کمتر از 30 درصد از منابع موجود را با تکنولوژی‌های موجود می‌توان برداشت کرد و اگر می‌خواهیم این دارایی زیر زمینی را به ثروت رو زمینی تبدیل کنیم باید از علم و فناوری کمک بگیریم. وی با بیان اینکه علم و فناوری هم ثروت و هم قدرت می‌آورد، اگر اقتدار می‌خواهیم باید از علم و فناوری مدد بگیریم؛ بیش از 80 میلیارد بشکه نفت تولید کردیم و بالای یک تریلیون دلار نفت فروختیم.

در شرکت ملی نفت ایران با توجه به تاکیدات اسناد بالادستی می‌خواهیم سهم قابل توجهی برای تولید ثروت از مخازن زیرزمینی داشته باشیم و در این راه باید از حداکثر نقش فناوری استفاده کنیم. امروز می‌توانیم ادعا کنیم که باید ظرفیت جذب و انتقال فناوری را در کشور بالا ببریم.

خجسته‌مهر با تاکید بر اینکه ذخایر هیدروکربوری مزیت اقتصادی ما است، می‌گوید که لزوماً سرمایه‌های زیرزمینی ما مزیت رقابتی ما نیست و زمانی مزیت می‌شود که به مدد علم و فناوری تبدیل به ثروت شود. برای صنایع بزرگ ما این عیب اساسی است که سهمی در فناوری نداشته باشند.

حالا با توجه به اذعان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران مبنی بر اینکه صنایع بزرگ ما تقریباً هیچ سهمی در فناوری ندارند و متعاقباً تذکر مقام معظم رهبری مبنی بر غفلت از دانش‌بنیان شدن این صنایع بزرگ، باید مسئولان امر به ویژه در معاونت علمی پاسخگوی این مشکل باشند که چرا در طول 8 سال گذشته در حوزه دانش‌بنیان، تدبیر لازم برای حل این مسئله صورت نگرفته است؟!

پایان/